Groźba karalna – kiedy słowa stają się przestępstwem?

Groźba karalna – czym jest?

Groźba karalna jest przestępstwem, które w kodeksie karnym zostało uregulowane w art. 190 §1, zgodnie z którym: § 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby dla niej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w osobie, do której została skierowana lub której dotyczy, uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Brzmienie powyższego przepisu oznacza, że aby dane zachowanie mogło być uznane za groźbę karalną, muszą zostać spełnione dwa warunki:

1. treść groźby musi dotyczyć popełnienia przestępstwa (np. pobicia, podpalenia, zniszczenia mienia, zabójstwa),
2. osoba, do której groźba jest kierowana musi odczuwać obawę, że groźba może zostać zrealizowana

Groźba karalna na szkodę osoby najbliższej

Wskazania jednak wymaga, iż aby móc zakwalifikować groźbę jako karalną – nie musi się ona tyczyć nas bezpośrednio. Zgodnie z art.190 §1 kodeksu karnego groźba może tyczyć się wyrządzenia szkody osobie dla nas najbliższej, do których można zakwalifikować:

• małżonka,
• wstępnego,
• zstępnego,
• rodzeństwo,
• powinowatego w tej samej linii lub stopniu,
• osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka,
• osobę pozostającą we wspólnym pożyciu.

Groźba karalna – jaką może przyjąć formę?

W przepisie kodeksu karnego regulującym groźbę karalną nie jest zawarty opis dotyczący sposobu, w jaki sprawca ma działać. Oznacza to, że groźba karalna może zostać zakomunikowana w sposób bezpośredni, ale i również – dorozumiany. W dobie komunikacji elektronicznej sądy coraz częściej analizują wiadomości z komunikatorów, e-maili czy nagrania rozmów.

Groźba karalna może więc zostać wyrażona:

• słownie (ustnie),
• na piśmie,
• telefonicznie,
• za pomocą komunikatorów internetowych,
• za pomocą gestów (np. pokazanie broni).

Jak przyjmuje się w orzecznictwie grozić można słowem, gestem lub innym zachowaniem się, które w zamiarze grożącego ma być zrozumiane jako groźba popełnienia przestępstwa i w rzeczywistości może być tak zrozumiana (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6 lutego 2013 r. sygn. Akt II AKa 273/12).

Uzasadniona obawa – czym jest?

Uzasadniona obawa jest jednym z najważniejszych elementów przestępstwa groźby karalnej. Oceniając, czy groźba była realna sąd w toku postępowania bierze pod uwagę m.in.:

• dotychczasową relację między stronami (jak układały się stosunki, czy dochodziło wcześniej do sytuacji konfliktowych, przemocy),
• sposób i okoliczności wypowiedzenia groźby,
• reakcję pokrzywdzonego (np. czy zgłosił sprawę na policję, zmienił miejsce zamieszkania)

Groźba karalna – tryb ścigania

Przestępstwo groźby karalnej jest – co do zasady ścigane na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że policja lub prokuratura może prowadzić postępowanie tylko wtedy gdy osoba zagrożona złoży stosowny wniosek, który może zostać złożony:

• bezpośrednio przy składaniu zawiadomienia o przestępstwie.
• w terminie późniejszym

Jak reagować na groźbę karalną?

Osoba, wobec której kierowane są groźby powinna w szczególności:

1. zachować dowody – w jakiejkolwiek formie, nagrania, SMS-y, wiadomości, e-maile, posty umieszczone na portalach społecznościowych,
2. zgłosić sprawę na policję lub do prokuratury,
3. złożyć stosowny wniosek o ściganie,
4. skorzystać z pomocy adwokata, który pomoże ocenić sytuację od strony prawnej, w prawidłowym sformułowaniu zawiadomienia i reprezentacji w toku postępowania.

Jeżeli borykasz się z problemem omawianym w dzisiejszym artykule, potrzebujesz pomocy w ocenie, czy kierowane wobec Ciebie czyny można zakwalifikować jako groźbę karalną – zapraszam do kontaktu!